Koalicja BHP podpowiada: szczegółowe zalecenia branży komunalnej

Komunalnicy bez specustawy, pozostaje dobra praktyka

Ustawa z 2 marca 2020 (Dz.U. 2020, poz. 374) o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, nie zapewnia żadnych konkretnych rozwiązań i wskazówek postępowania dla branży komunalnej.

Na tę chwilę nie wiemy, jak postępować z odpadami komunalnymi odbieranymi od osób w kwarantannie, nie wiadomo czy można wpuszczać na bazy kierowców przyjeżdzających po odpady z zagranicy, a nieobjętych jeszcze kwarantanną, czy jak postępować ze zużytymi rękawiczkami albo maskami naszych pracowników. Zdajemy sobie sprawę, że liczba wątpliwości jest ogromna, ciężko byłoby je zawczasu zaplanować, znaleźć rozwiązanie. Dlatego tak ważne jest teraz dzielenie się doświadczeniami i kierowanie się zdrowym rozsądkiem i doświadczeniem.

- powiedziała Magdalena Sułek Domańska, dyrektorka komunikacji ENERIS i koordynatorka działań Koalicji BHP. Poniżej kilka praktycznych rozwiązań.

1. Organizacja pracy: najpoważniejsze zmiany na jakie decydują się firmy, to sposób organizacji pracy. W przypadku np. jednej z lubuskich instalacji wprowadzono jednozmianowy tryb pracy, choć czasowo zmiany wydłużono do 10 godzin (system 1 tydzień - 1 zmiana, drugi – kolejna). Pozwoli to w sytuacji wykrycia koronawirusa u pracownika którejkolwiek ze zmian i nakazu kwarantanny domowej u wszystkich osób mających kontakt z zarażonym, wprowadzenie drugiej zmiany i utrzymanie ciągłości pracy zakładu. To samo rozwiązanie rozważają firmy zbierające odpady, choć tu wprowadzenie takiej zasady jest znacznie trudniejsze, czasochłonne i kosztochłonne, wymaga pisemnej zgody gminy i zmian w umowach objętych Prawem zamówień publicznych.
2. Dostęp do biur: wiele z firm zdecydowało się na fizyczne oddzielenie pracowników od osób postronnych. Czasem odbywa się to w postaci portiera, który na wejściu decyduje, czy sprawa, z którą przychodzi gość jest istotna i wymaga kontaktu osobistego (zamiast preferowanego kontaktu telefonicznego czy mailowego) i w razie potrzeby informuje taką osobę. Innym rozwiązaniem jest fizyczne oddzielenie pracowników Biura Obsługi Klienta (BOK) np. ławką uniemożliwiającą zbyt bliskie podejście, szybą, czy po prostu obsługa przez okienko na wadze. Jeśli gość jednak otrzymuje dostęp do budynku, często wymaga się od niego dezynfekcji rąk (dozowniki ze środkiem znajdują się zwykle przed wejściem do budynków).
3. Pomieszczenia socjalne: należy ograniczyć do absolutnego minimum przebywanie pracowników w pomieszczeniach, takich jak szatnie (gdzie odbywają się rozmowy przed rozpoczęciem i po zakończeniu zmiany), korytarze przed dyspozytornią i inne strefy wspólne. Ze względu na przenoszenie się wirusa drogą kropelkową, dłuższy kontakt z osobą zarażoną, to większe ryzyko pozostawienia zainfekowanych kropelek z wydychanego powietrzna na odzieży czy dłoniach. Warto kontaktować się telefonicznie lub mailowo tam, gdzie tylko to możliwe.
4. Pralnie: uczulamy osoby odpowiedzialne za czystość ubrań roboczych do zachowania szczególnej ostrożności w kontakcie z powierzoną odzieżą i rozważenie zlecenia częstszego prania strojów roboczych. Badania sugerują, że koronawirusy (w tym wstępne informacje na temat wirusa COVID-19) mogą utrzymywać się na powierzchniach przez kilka godzin lub nawet kilka dni - zależy to od różnych warunków (np. rodzaj powierzchni, temperatura lub wilgotność otoczenia). Najważniejsze wytyczne to: ograniczenie liczby osób, które mają kontakt z odzieżą, właściwe przechowywanie brudnej odzieży roboczej poza szatnią, transport odzieży w szczelnie zamkniętych workach.
5. Dezynfekcja miejsc pracy: o ile firmy zaopatrzyły już swoich pracowników w mydło i wodę czy środki odkażające w toaletach, o tyle trzeba pamiętać o dezynfekcji miejsc pracy. Blaty czy stoły powinny być po każdym dniu odkażane środkiem z zawartością minimum 60% alkoholu (i nie więcej niż 70%). Kierowcy powinny zostać wyposażeni w płyn dezynfekujący (np. do kierownicy), który powinien być stale uzupełniany. W przypadku instalacji, dobrą praktyką jest wprowadzenie dezynfekcji lampami UV w kabinach sortowniczych (lampy dwufunkcyjne pozwalają na prace ludzi w pomieszczeniu).
6. Maski, rękawiczki: zgodnie z zaleceniami GIS, obecnie osoby zdrowe nie powinny nosić maseczek zasłaniających usta i nos. Stąd na tę chwilę zazwyczaj nie wymaga się od kierowców zewnętrznych noszenia rękawiczek czy maseczek, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej izolacji pracowników BOK i osób pracujących na placu (obsługa poza biurem, obsługa przez okienko, inne bariery pracowników). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy kierowca wykazuje objawy typowe dla zarażenia koronawirusem, czyli np. kaszle (co może być objawem zwykłego przeziębienia lub alergii). Wówczas nie powinien być wpuszczony na obiekt i obsłużony, chyba że założy maseczkę i rękawiczki. Jeśli jednak od pracowników komunalnych wymaga się noszenia środków ochrony indywidualnej w innych zakładach, należy dostosować się do specjalnych zaleceń i wyposażyć pracowników w takie środki (tu uwaga – jeśli już wprowadzamy takie obostrzenia, nie zapomnijmy zawczasu powiadomić o nich kontrahentów, tak by zdążyli odpowiednio wyposażyć swoich pracowników). Warto pamiętać o właściwym zdejmowaniu rękawiczek i pozbywaniu się ich – bez tego cały wysiłek jest bezużyteczny. Trzeba pamiętać, by nie dotykać zewnętrznej strony rękawiczki - krótki film instruktażowy pokazuje jak to zrobić.
7. Pojemniki na zużyte materiały: ważne, by na bazach przygotować oddzielny pojemnik na zużyte rękawiczki i paski, a tego rodzaju odpady traktować jak niebezpieczne. Oczywiście wiąże się to z odpowiednim postępowaniem z takimi odpadami.
8. Weryfikacja podróży zagranicznych: dobrą praktyką jest pisemne sprawdzanie potencjalnego zagrożenia wśród osób na bazach (niezależnie czy to osoby z zewnątrz czy wracający z urlopów pracownicy) poprzez wypełnianie specjalnych ankiet. Krótka informacja czy dana osoba w ostatnim czasie wyjeżdżała za granicę oraz jej dane kontaktowe pomogą w działaniach prewencyjnych w każdej firmie.
9. Izolatka: choć może się to wydawać przedwczesne, warto już dziś zastanowić się nad wydzieleniem izolatki na wypadek, gdyby któryś z pracowników miał niepokojące objawy i musiał na bazie poczekać na przyjazd odpowiednich służb sanitarnych. Dobrze, żeby takie pomieszczenie miało okno lub inny rodzaj wentylacji, by po opuszczeniu można było je nie tylko umyć, ale też przewietrzyć.
10. Dezynfekcja pomieszczenia: jeżeli zajdzie konieczność odkażenia pomieszczenia lub kabiny pojazdu, służby BHP zalecają skorzystanie z usług firm zajmujących się procesami dezynfekcji. Zmniejsza się w ten sposób ryzyko zakażenia w przypadku niezachowania właściwych zasad procesów dezynfekcji przez pracowników. Na wypadek problemów ze zleceniem usługi na zewnątrz, warto przygotować wytyczne dotyczące wyglądu stroju do prowadzenia dezynfekcji, zawierające takie elementy wyposażenia jak np.: gumowce chemoochronne, gogle czy opryskiwacze ręczne.

11. Zawieszone badania lekarskie okresowe, badania wstępne są aktualne: zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Głównego Inspektora Pracy w sprawie Medycyny Pracy (badania wstępne i okresowe) oraz BHP, zawieszony został obowiązek przeprowadzania okresowych badań lekarskich pracowników do czasu odwołania zagrożenia epidemicznego wirusem SARS-CoV-2, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązku wystawienia skierowania na okresowe badania lekarskie. Utrzymano natomiast obowiązek niedopuszczania do pracy pracowników bez orzeczenia lekarskiego, określającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracy, otrzymywanego przez pracownika podczas wstępnych profilaktycznych badań lekarskich. Jeśli chodzi o szkolenia BHP dopuszczono możliwość przeprowadzania instruktażu ogólnego w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku (on-line). Pracownicy powinni otrzymać (np. pocztą elektroniczną) komplet niezbędnych materiałów umożliwiających im zaznajomienie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy.

Edukacja – ważne informacje

Codziennie pojawiają się nowe informacje na temat postępów nad badaniem koronawirusa, jak i ogólne wytyczne prawników, lekarzy, przedstawicieli rządu i ekspertów epidemiologów.

1. Warto śledzić stronę Światowej Organizacji Zdrowia w kontekście najnowszych wskazań globalnych odnośnie walki z koronawirusem, polecamy też polską stronę gov.pl/koronawirus.
2. Odpowiedzi na pytania np. czy można mierzyć gorączkę pracowników znajdują na stronie Gazety Prawnej.
3. Na stronie Urzędu Ochrony Danych Osobowych można zapoznać się z oficjalnym stanowiskiem dotyczącym przestrzegania Ustawy o danych osobowych w czasie pandemii.
4. Najnowszy tekst na stronie Państwowej Inspekcji Pracy wyjaśnia zasady zlecania pracy zdalnej.